http://myrrhisodorata.blogspot.nl/p/munt.html

donderdag 7 maart 2024

Maartse viooltjes vinden onze tuin leuk.

Volop genieten we van werken in de tuin. Lekker en gezond in de buitenlucht. We werken ons uit de naad gewoon, met schop en greep en hark. Vanmorgen hebben we pootaardappels aangeschaft. Ze liggen op een tamelijk warme plek. We hopen dat de kiemen zich daar verder gaan ontwikkelen. Traditie bij ons is; aardappels poten op 1 april, maar dan is het 2e Paasdag, daarom zal het wel naar volgende dag verschoven worden, als het weer dan gunstig is. 

De tuin wordt nu klaar gemaakt voor het nieuwe groeiseizoen. We voegen alvasr waar nodig, koemestkorrels toe aan de grond.
Door de hele tuin staan maartse viooltjes (Viola odorata) een stinzenplantje te bloeien. Het is een geurig bloempje dat honing bijen aantrekt. Net als de blauwe druifjes die op het moment ook gaan bloeien.
Van de daslook kunnen we nu oogsten met handen vol.
HIER op Youtube vond ik een leuke video met een recept van stamppot daslook. 

Een randje Maartse viooltjes




woensdag 21 februari 2024

Vroege bloei in de tuin

Moe maar voldaan van het bladzuigen vanmorgen, heb ik de tuin maar eens geïnspecteerd op uitgelopen en bloeiende planten. Het eerste maarts viooltje trof ik al bloeiend aan. Vorig jaar was dat veel later.







Een paar jaar terug kreeg ik van één van de kinderen een leuke bak met bloeiende planten.
Een witte cyclaam is wat er van overgebleven is. In weer en wind, behalve bij vorst en felle zon, staat de bak buiten. De plant blijft bloeien.


De winter jasmijn.

Stinkende gouwe (Chelidonium Majus) heeft een mooie rozet gevormd. 
De plant is giftig bij inname. "Ogenklaar" noemde mijn moeder het en dat is zo. 
Het blad zonder wondjes over de gesloten oogleden wrijven, verbeterd het gezicht op den duur.
Als toch iets van het gele sap in de ogen komt, doet dat een paar minuten hevig pijn maar het zakt weer af en daarna is het zicht vaak heel helder. 

Maagdenpalm, (Vinca minor) dit jaar ook vroeger in de bloei.

De dovenetel. 


Daslook (Allium ursinum). Het eerste eetbare, gezonde en smakelijke plantje
Daslook is even gezond als knoflook, maar laat geen geurige adem achter.
Daslook groeit en breidt zich gemakkelijk uit in de schaduw, graag onder een heg. Ze vraagt niet veel maar een beetje kalk in de bodem doet haar goed. Haar standplaats in onze tuin is een niet bemeste zandbodem onder een beuken heg. 


woensdag 14 februari 2024

Leven in de taiga

 In het jaar 1978 werden er door twee groepen geologen in Siberië twee belangrijke ontdekkingen gedaan. Een groep ontdekte in de bossen bij Sverdlovsk (Jekaterinburg), de stoffelijke resten van de Tsaren familie.

Miilen verder naar het oosten, aan de bovenloop van de rivier Abakan, ontdekte een andere groep geologen in dat zelfde jaar, de familie Lykov, bestaande uit vijf personen, twee broers twee zussen en de vader. De moeder was al overleden door gebrek aan voedsel. Het gezin leefde in die tijd al 40 jaar verborgen in de taiga, in totale afzondering. Vanuit de helikopter die hen naar hun werkgebied bracht, zag een team geologen, tuinactiviteit aan de oever van de rivier. Ze geloofden hun ogen niet. Ze hebben er een tocht te voet van 15 km. door het woud voor over gehad, om te ontdekken wat ze nu eigenlijk gezien hadden. En werkelijk. ze troffen een schuwe familie aan. Maar die schuwheid duurde niet lang. Toen ze zich wat op hun gemak gingen voelen, tegenover hun ontdekkers, vertelden ze stukje bij beetje hun verhalen. De reden van de vlucht van het ouderpaar was, dat de broer van de man vermoord was, om een verkeerd begrepen iets. Zo waren ze 250 km. van de bewoonde wereld weggevlucht. Het jongste kind Agafja, werd in 1944 in de taiga geboren.

Van het zaai - en pootgoed dat de ouders  nog uit de bewoonde wereld hadden meegenomen, waarmee ze door de jaren heen verder gekweekt hadden, was niet veel meer over dan opmerkelijk goed smakende aardappels en rogge. Roggepap was het favoriete maal van de familie. Ze kookten het in melkachtig sap, die van de cederbomen werd afgetapt. Vee of huisdieren hadden ze niet want daarmee werd de kans op ontdekking vergroot. Verder moesten ze leven van wat de taiga en de rivier aan voedsel opbrachten. Ze hadden geen zout. Erg teleurgesteld waren ze toen ze in een bepaald jaar ontdekten dat de roggeoogst totaal door de muizen was opgegeten. Het volgende voorjaar zagen ze opeens iets opschieten tussen de aardappels, waarbij ze hun adem inhielden. Ja, echt er kwam een rogge-aartje tussen de aardappels omhoog. Het stengeltje werd beschermd en gekoesterd. Toen de aar rijp was, telden ze acht korrels. Die acht korrels werden het jaar daarop weer uitgezaaid en aan het eind van dat seizoen werd een schaal vol geoogst. Na het binnenhalen van de vierde oogst was het weer verantwoord om ervan te eten.

Voor hun aardappels toonden kwekers grote belangstelling, omdat die ondanks de jarenlange doorteelt een goede, zelfs verbeterde smaak hadden gekregen. Het ras werd uiteraard de 'Lykov aardappel' genoemd.

Toen hun ontdekkers, na de winterstop terug kwamen, waren de twee broers en een zus overleden aan longontsteking. Men denkt dat ze besmet zijn geraakt door het contact met de geologen. Vader Karp en zijn jongste dochter Agafja leefden nog.

Nu leeft alleen Agafja (Agaat) als 80 jarige nog eenzaam in de wildernis. Er is veel moeite gedaan om Agafja duidelijk te maken, dat het veiliger voor haar is om op een rustige plek, tussen de mensen te gaan wonen, maar ze is zo vervreemd van de geciviliseerde samenleving, dat dit voor haar onmogelijk is. Dus gaat er af en toe een gezelschap per helikopter met hulpgoederen naar haar toe. Vooral de zorg om haar is groot tijdens de lange winter, wanneer vliegverkeer niet mogelijk is. Er zijn meerdere video's over, hoe ze daar leeft en de mooie natuur rondom haar.


https://www.youtube.com/watch?v=u_shQPzm4HQ
Het boek is geschreven door de Russische journalist; Vasilie Peskov en het heet:'kluizenaars in de taiga'. Dit opmerkelijke en spannende boek is tweedehands nog wel te koop. (Boekwinkeltjes, de Slegte)



vrijdag 19 januari 2024

Honderd jaar geleden 1924-'25

Een laagje sneeuw in de tuin, brengt veel licht aan de dag.  Maar ook de avond en de nachten lichten er mooi door op.

Op verzoek van familieleden (buiten ons gezin), ben ik achter de laptop gedoken, om oude foto's op te zoeken. 

De jaren gaan zo snel, dat deze foto alweer een tijdswaarde heeft van honderd jaar. 
De in 1917 gebouwde boerderij is hier nog nieuw. Dat is aan de stenen te zien. De foto van een stuk muur van de boerderij is de oudste die van het pand gemaakt is. Een volgende foto stamt uit het jaar 1937.  
Mijn grootouders van vaderskant, trouwden in april van het jaar 1917 en betrokken toen hun nieuwe  boerenwoning, op een paar honderd meter van het oude bedrijf, waar opa's moeder met zijn broer bleven boeren. Dat zou niet zo lang meer duren, want in 1920 trouwde de broer. Zijn jonge vrouw duldde haar schoonmoeder niet. Ze werd als 'oud wijf' aan de kant geschoven. Mijn grootmoeder heeft haar liefdevol aan haar eind gebracht in het senioren gedeelte van de nieuwe boerderij. Zij stierf op 64 jarige leeftijd. Mijn opa wilde absoluut geen ruzie met zijn enige en geliefde broer. De eerste wereldoorlog was net achter de rug en opa was betrokken geweest bij de 'vrijwillige landstorm,' waarbij hij in het leger de grens met Duitsland had moeten bewaken, op het smalste gedeelte van Limburg, tegen een eventueel grensoverschrijdend, brutaal offensief van het Duitse leger. Ook dat leert een mens zuinig te zijn op zijn familie. 
Het kan zomaar zijn dat deze foto werd genomen in het sterfjaar van die overgrootmoeder of misschien een jaar later, 1925. Ik schat dat het oudste jochie een jaar of vijf/zes is en dat is later mijn oom Dirk geworden, Het kleinste ventje, wat mijn oom Gerrit zou worden is vernoemd naar zijn hierboven omschreven opoe Gerritje 
Op de foto is al een waterkraan te zien, zoals we die nog steeds kennen. 
Het water werd in die tijd omhoog gepompt uit de wel, diep onder uit de grond. Naast de kraan een zinken emmer. Er is nog geen enkel stukje kunststof of plastiek te zien. 
Het vertrek achter de muur werd het kookhuis genoemd, door een binnenmuur gescheiden van het bakhuis. 
Opa heeft een bijzondere werkjas aan. Ik vermoed dat het de uniformjas was, die hij gedragen heeft tijdens zijn militaire dienst in de 1e wereldoorlog.  
Opa is bezig met het wassen van jute zakken, waarin aardappels verpakt werden. Vermoedelijk is het voorjaar, de boom op de achtergrond is nog kaal. 
Een fotograaf zal men niet ingehuurd hebben voor een gewoon werk moment, dus vermoed ik dat Opoe, toen nog een jonge vrouw, de foto genomen heeft. Het verbaast ons voor die tijd; ze moet al een goede camera gehad hebben. De foto had de grootte van een visitekaartje en was onooglijk geworden door de jaren heen. Met een fotoprogramma heb ik het plaatje wat op kunnen poetsen. Uitvergroot bleef de foto goed, dat betekent dat het toestel wel een hoog aantal pixels kon produceren. 

vrijdag 12 januari 2024

Vriezen en dooien en een lamp aan de zolder

 ''Hier is het winters. We hebben -10 vorst gehad afgelopen nacht, maar vannacht zal het iets onder het vriespunt zijn en morgen iets erboven. Jammer voor de schaatslustigen". Dat heb ik gisteren naar de Canadese familie geschreven.
Nu hier de dooi is ingevallen, zijn de sloverijen voor de vogels wat minder. Er hoeven nu geen gaten meer in het ijs gehakt te worden en de merels zoeken weer naar wormen tussen de afgevallen bladeren.
Mijn handen beginnen alweer te jeuken om aan de slag te gaan, als ik door de tuin loop. Nog één keer kan ik  boerenkool oogsten en daarmee is de groente uit de tuin op.  In de diepvries en in een paar potjes heb ik nog wat van de oogst van afgelopen herfst. 

Om tijdens de vorst me wat onledig te houden, bedacht ik om maar eens een andere lamp aan te gaan schaffen voor in de achterkamer. Het oude ding; een kroonlamp met zes armen gaf naar mijn zin te weinig licht, om bij winteravond te kunnen lezen of werken. Ik wilde een lamp, die hoog tegen het plafond aanzat en zoveel lumen licht gaf, dat we voldoende zien om dat te kunnen doen. 
In de kringloopwinkel liep ik tegen iets aan, dat mooi paste bij ons antieke huis, met hoge plafonds. (1903) Dus hebben we de oude zes-armige eraf gesloopt en die andere eraan gemaakt, De kelken van de oude lamp, pasten weer in de voorkamer op de heel bedaagde vijf-armige lamp. Ze komen daar veel beter tot hun recht. Het licht sprankelt door het geslepen glas. 

Een tijdje geleden vroeg ik me af, waar die kringloop drang toch vandaan komt? Ja, als je wat nodig hebt dat er niet zo toe doet. kan het een flinke besparing opleveren. Zo moest ik een keer een kabeltje hebben voor mijn camera. Ik wist dat ik er in de fotozaak, minstens € 10 voor zou moeten betalen. Onderweg daar naar toe bedacht ik, dat het weinig moeite zou kosten om even bij de kringloop te gaan snuffelen. Ik heb daar het hele snoertjesvak op de kop gezet en wat denk je; het laatste snoer was de juiste. Voor maar 50 cent. Ik heb de dame aan de kassa een euro gegeven. 
50 cent en de rest fooi.
 Maar waarom loop ik zo graag te snuffelen in een kringloopwinkel. Ik denk dat dit uit het verleden komt, toen we naar hartenlust in grote warenhuizen met bijna alles te koop zoals V&D rond liepen te struinden. Heerlijk die grote speelgoed afdeling. En later om met onze eigen kinderen speelgoed uit te zoeken. En opa, die etalages aan het kijken was met de kleindochtertjes. Hij zag een mooie jurk en vroeg de dames of ze die jurk ook zo mooi vonden. Ja dat vonden ze ook. Nou dan gaan we naar binnen om die jurk te passen en te kopen. Maar oh, nee dat was niet de bedoeling. Opa hield aan, de meiden bleven ook giechelend bij hun standpunt. Klein broertje beklaagde zich achteraf tegen mij over de ondankbaarheid van de grote zussen. De meiden gaven hem van repliek: 'Ga jij maar een terlenkabroekie kopen met opa. Wat een walhalla was dat winkelen toen. Die sfeer vinden we nergens meer, een kringloopwinkel  benaderd dat gevoel enigszins, door het brede aanbod, waar soms verrassende nostalgische dingen tussen zitten.








donderdag 28 december 2023

Waterrijke Kerstdagen.

De Kerstdagen met hun gezelligheid, zijn weer voorbij. 
We hebben familieleden en een kind in het buitenland. Die missen we dan wel, maar we onderhouden goede contacten met hen via de moderne media.

De één leeft in een land waar het diep in de avond is als bij de ander de morgen daagt. Dat zijn Thailand en het uiterste westen van Canada (Victoria eiland). Ik zou de warmte van het ene land om me heen willen hebben, maar voor de koude van het andere land kan ik niet warm lopen, behalve als het over skiën gaat. Dat is één van de prettige mogelijkheden in winters Canada, al moet je er vaak ook uren voor rijden. 
Een dochter van ons woont in Schotland. Ze is op het moment in de rouw om een goede vriend. Ze probeert haar leven nu weer op te pakken, maar dat gebeurt zoals vaak met vallen en opstaan.
Op eerste Kerstdag heeft ze een maaltijd gemaakt, samen met een andere buurvrouw. Ieder in hun eigen appartement. De gasten konden voor de éne hap naar de één en voor de andere hap naar de ander. Ze hebben vrienden en buren uitgenodigd om te komen eten.

Mooie kerkdiensten met veel publiek vulden een groot gedeelte van de bijzondere drie dagen op.
De middag van de tweede Kerstdag maakten we een wandeling langs de overvolle Hierdensebeek. Een spectaculair gezicht, al dat water, dat ons pad keer op keer blokkeerde. 
Ook hier weer gezellig druk. Op de parkeerplaats was geen plekje meer vrij. We moesten gewoon even wachten tot er een auto wegging.
Met diverse mensen, die we ontmoetten op onze wandeling, hebben we nog een leuk gesprek gehad. Ook dat geeft voldoening. 







vrijdag 8 december 2023

Schatgraven op zolder

Het was op vier december, dat er voor het eerst dit jaar sneeuw gevallen is in de nacht.
Althans bij ons in Nunspeet.
Sommigen van de omringende plaatsen kregen al een paar dagen eerder te maken met het sneeuwkleed. 
Ieder jaar ergens in december, vraagt de mensheid zich wel een keer af, of het een witte Kerstmis gaat worden. 
Hoe hoog is die kans eigenlijk? Erg vaak gebeurd dat niet. Zie hier een tabel van meer dan een eeuw  weerbeeld van de Kerstdagen.

Bij verveling heb ik de rommelzolder weer eens nagekeken op interessante boeken e.a. dingen. Passend bij de winter vond ik nog drie paar nostalgische houten schaatsen
Ik herinner me nog dat ik ze rond de eeuwwisseling heb laten slijpen en daarna nooit meer gebruikt. 

Een rommeldoos bracht ook een half gehavend boek uit 1881 aan het licht. Schoolleerboek van opa (geb.1887). Nieuwsgierig naar wat opa eerder als kind te leren kreeg over plant en dierkunde, heb ik op internet gezocht of het boek nog steeds bekend is. En jawel, het is zelfs in zijn geheel gedigitaliseerd. 
In het gedeelte dat ik vond in de doos, stonden geen gegevens over mijn favoriet, de kever; het vliegend hert. Spannend was toen even of er in het ontbrekende deel iets over te vinden zou zijn.  En ja hoor, het verloren gegane deel bevatte leerstof over kevers.
 
In diezelfde doos vond ik ook een jubileumkrant uit 1953 van de Nieuwe Apeldoornsche Courant. Hierin stond een merkwaardig artikel over de kever. Zie foto onderaan met bijschrift. Wat ik me daarbij afvraag: Hoe werden die kevers in stock gehouden. Levend of dood, geprepareerd misschien? We weten dat het dier maar kort leeft in de bekende gedaante, om zich voort te planten en daarna sterft het. 







Plant en dierkundeboek door M.Salverda.